Balıklı Ayazması
Asıl adı “Zoodohos Piyi” dir.”Yaşam bağışlayan kaynak” anlamına gelir.Meryem Annemize ithaf edilmiştir ve İstanbul’un en tanınmış ayazmasıdır.Silivrikapı dışında,Merkezefendi ve Silivrikapı merzarlıkları arasından, Kozlu-Ayazma yolu üzerindeki Balıklı Meryem Ana Rum Ortodoks Manastırı içinde bulunur.
II.Mahmud’un 1833 tarihli fermanı ile ayazma yanına büyük kilisenin yapımına izin verildi. Avluya giriyoruz.
Karşımızda kiliseyi görüyoruz.Soldaki iki katlı bina cenaze törenleri toplantıları ve diğer özel günlerde yemek verilmesi için kullanılan hizmet binası.
Sağımızda arkada görülen iki katlı bina rahibelerin kullanımına ayrılmış. Soldaki tek katlı bina ayazmanın girişi.
Ayazma ve kilisenin ilk defa 5.yüzılda imparator I.Leon tarafından inşa ettirildiği kabul edilir. Kaynaklara göre henüz sıradan bir genç olan Leon bir yaz günü bu çevrede dolaşırken kendisini gölge bir yerde su içmeye götürmesini isteyen ihtiyar,kör bir adama rastlar.Çevrede su kaynağı göremeyen Leon’a ilahi bir ses su kaynağını tarif eder.Bu su ile yüzlerini yıkamaları durmunda kör adamın gözlerinin açılacağını ve kendisinin de imparator olacağını söyler.Yüzlerini yıkarlar, mucizevi bir şekilde körün gözleri açılınca Leon orduya yazılır. Genaralliğe kadar yükselir. Sonuçta 457 tarihinde imparatorluk taçını giyer.
560 yılında ayazma imparator I.Justinianos tarafından ihya edilir ve küçük şapel eklenir.705,741,787,869 tarihlerinde şehri ele geçirmek isteyen ordular ve depremler sonucu zarar gören ayazma ve kilise tamir ettirilir.924 ‘de Bulgar-Slav orduları ve 1204’de Latin orduları tarafından tahrip edilen ayazmanın çevresindeki halk 1422 ‘de bu bölgeyi terkederek sur içine taşınır.1727’de III.Ahmed’in izniyle tekrar kullanıma açılır.1894’deki deprem ve 6-7 Eylül yangını tarafından zarar gören ayazma son olarak 1960’ta onarılır.
Ayazmanın mahzen kısmı tonozla örtülüdür.Sağda kaynak suyunun dört çeşme ile aktığı havuz,solda mermer ikonastasis yer alır.Tavan ve duvarlarında kalem işi süslemeler bulunan mahzen çeşitli ikonlarla donatılmıştır.
Havuzda renkli balıklar bulunur. Kırmızılı siyahlı balıklar bir efsane konusudur:Fetih günlerinde ayazma yakınında balık kızartan bir adama Türklerin şehri ele geçirdiği söylenince adam şöyle yanıt verir:”Şu tavadaki balıkların sıçrayarak tekrar canlanacaklarına ne kadar inanırsam.Türk lerin şehri aldığını da o kadar inanırım!” Bunun üzerine balıklar canlanarak havuza sıçrarlar. Ayazmaya ismini bu balıklar verir.
Ayazma her gün sabah 08.30 ile 16.30 saatleri arası ziyarete açıktır.Havuz kenarında , merdivenler üzerinde küçük şişelere doldurulmuş suları ücretsiz alabilirsiniz..Patriklerin ve önde gelen rumların mezarlarına çıkan merdivenlerle ayazmadan ayrılıyoruz.
Kilisenin avlusunda Karamanlıca yazılı mezar taşları döşelidir.
Bazilika planlı, üç nefli 32.35 x 18.51 m ölçülerindeki kesme taştan kilise, yaklaşık 14.5 m yüksekliğindedir.
İkonostasisin üçgen alınlığındaki Son Akşam Yemeği sahnesinin altındaki sırada Mesih İsa’nın hayatından alınma sahneler vardır. Kuzey nef alınlığında Âdem ile Havva’nın Cennet’ten Kovuluşu sahnesi ve dini portreler görülür. Güney alınlıktaki İsa Mesih’ın Vaftizi sahnesinin altında İsa’nın hayatından alınma sahneler tasvir edilmiştir.
İkonostasisin alt kısmında, kuzey hizasında soldan itibaren Hagia Theodora, Hagios Demetrios, Nikolaos, Hagios Elephterios, Hagios Basileios tasvir edilmiştir. Orta nef hizasında ise Panagia Zoodokhos Pege, Meryem Ana ve Çocuk İsa ve İoannes Prodromoz tasvirleri vardır. Güney nef hizasında Hagios Nikolaos, Hagios Konstantinos ve Hagia Helene, Meryem ve Çocuk İsa, Başmelek Mikhael ve Gabriel görülebilir. Tasvirler 1834 yılında yapılmışlardır. Ambonun orta nefe bakan yüzünde İsa ve İncil Yazarları tasvir edilmiştir. Naos Pantokrator İsa ve orta nefe bakan kemerlerin yüzüne yapılmış Havari portreleri ile süslüdür. Naosun kuzey duvarında İncil’den, güney duvarında ise Tevrat’tan sahneler tasvir edilmiştir.
Kaynak: http://wowturkey.com/forum/viewtopic.php?t=78065
