Sunu ekmeği olarak mayalı mı yoksa mayasız ekmek mi kulanılmalı?
Mayalı ekmek maya denilen enzimle yapılır. Un, su ve maya ile yoğrulduğunda hamur olur ve kabarır. Mayasız ekmek hamuru mayalandırmadan yapılan ekmektir, bu yüzden kabarmaz.) Yahudiler çabuk hazırlanmaları için, Mısır’dan ayrılmadan önce son gece mayasız ekmek pişirdiler. (Mısır’dan çıkış 12.bölüm) Bu yüzden Paskalya Bayramı’nı kutladıkları zaman mayasız ekmek yerler.
Mesih son Akşam Yemeğinde Kutsal Komünyon Sakramentini (Gizemini) bize emanet ettiği Perşembe günü, Paskalya(Pesah) Akşam Yemeğini mayasız ekmekle değil fakat mayalı ekmek yedi. Bu birçok olay ile anlaşılmaktadır.
Paskalya Bayramı Perşembe günü öğleden sonra başlamış olsaydı, dini liderler Mesih’i tutuklayamazlardı ve ertesi gün onu yargılamak için Yüksek Kurul Üyelerini toplayamazlardı. Tanrı Musa’ya şöyle emretmişti: Mayasız ekmek günlerinde hiçbir iş yapılmayacak (Çıkış 12:16). Ayrıca, Paskalya(Pesah) Kutlamaları Perşembe günün öğleninden başlamış olsaydı, Kirinyalı Simon Cuma öğleyin tarladan dönüyor olamazdı. (Lukas 23:26), ne de Yusuf Mesih’in bedenini sarmak için çarşaf satın alabilirdi (Mark .15:46), ne de mür taşıyan kadınlar Cuma öğleden sonra parfüm ve mür hazırlayacaklardı (Lukas 23:56). Ayrıca, Ferisiler Cuma sabahı İncil’in dediği gibi “kirlenmekten kaçınmaları ve Fısıh Bayramı’nın yemeğini yemeleri için” (Yuhanna 18:28) Pretorium’a girmediler. Demek oluyor ki Paskalya’nın mayasız ekmekle akşam yemeğini bir önceki günden değil Cuma akşamı yiyeceklerdi.
Yahudilerin Paskalya kutlamaları, o sene, Cuma günü günbatımında başlamış olduğu, Mesih’in Cuma öğleden sonra aceleyle toprağa defnedilmesiyle belli oluyor. Yahudiler, Cuma öğleden sonra çarmıha gerilmiş bedenlerin çarmıhta bırakılmamaları için, Pilatus’a onların ayaklarını kırarak ölmeleri ve gömmeleri için başvurdular. (Yuhanna 19:31).Mesih çarmıha gerilme yerinin yakınında gömüldü, çünkü güneşin batışı yaklaşıyordu. (Yuhanna 19:42). Yahudilerin “Paskalya Bayramı’nın Cuması” ifadesi (Yuhanna 19:14 ve 13 ve 42) Paskalya Bayramı’na hazırlık anlamına gelir. “O gün Yahudilerin Hazırlık günüydü. Mezar da yakın olduğundan İsa’yı oraya koydular.” (Yuh.19:42)
İsa ertesi gün Çarmıha gerileceğine göre (Kendisi biliyordu) buna imkanı olmayacaktı, bu yüzden Perşembe’den akşam yemeğini yedi. Böyle yapmasaydı Kutsal Komünyon Gizemini Elçilerine ne zaman emanet edecekti? İncil yazarı Yuhanna açıkça: ”Paskalya Bayramından önce …ve akşam yemeğinden sonra ” diye yazıyor. (Yuhanna 13-1:2). Daha sonra İncil yazarı, Mesih’in ona ziyafet için gerekli malzemeleri satın alma emrini verdiğini yazıyor. (Yuhanna 13:29). Bayramın gidişi hakkında değil de, ancak henüz başlamamış bayramdan bahsediyor. Havariler Mesih’in Yahuda’yı Bayram gününde yasak olan alışveriş işini gerçekleştirmekle görevlendirdiğini düşünüyorlardı.
Luka (22:7) şöyle yazıyor: ”Paskalya (Pesah) kuzusunun kurban edileceği Hamursuz günü geldi.” Markos da aynısını yazıyor.(14:12). Kuzuların kesimi Paskalya gününde değil de ondan önce yapılabiliyordu. Şabat günü (Cumartesi) hiç bir iş yapılmıyordu. Buradaki Hamursuz günü, kuzunun kesildiği, mayasız ekmek Bayramının arifesi anlamına geliyor.
Biz Hristiyan Paskalya Bayramını Lambri diye dediğimiz gibi onlar da Paskalya Bayramını ”Hamursuz Bayramı ” olarak da adlandırıyorlardı. Bu ayetin tercümesi şöyle olabilirdi: ”Paskalya kuzusunun hazırlanacağı ve kurban edileceği Paskalya Bayramının arifesi gelmişti.” Ertesi gün, yani Paskalya (Pesah) günü kesilmiş ve pişmiş kuzuyu yiyeceklerdi.
Paskalya (Pesah) Bayramında Yahudiler Mısır’dan çıkışlarının önceki gecede atalarının yedikleri yemekleri yiyorlardı. Eski Ahit (Çıkış 12:3-14) hiçbir yerde mayasız ekmekle şarap içildiğinden bahsetmez. Dolayısıyla şarap içen Mesih mayasız ekmek yemedi.
Son akşam Yemeği’nde Mesih et yemedi, fakat çorba içti. Masanın ortasında derin bir tabak vardı ve ekmek batırıyorlardı. Yahudiler Paskalya (Pesah) kuzusunu çorba yapmak için haşlamıyorladı , fakat pişiriyorlardı. Tanrı Musa’ya şöyle dedi: ”Onu hiçbir şekilde çiğ veya haşlanmış olarak yemeyeceksiniz, ancak başıyla, bacaklarıyla, barsaklarıyla bir bütün olarak pişireceksiniz.” (Çıkış ,12:9). İncil yazarı Yuhanna, Son Akşam Yemeği’nde Mesih’in göğsüne dayandığında ve O’na hainin kim olduğunu sorduğunda, Mesih ona: ”Pişmiş ekmeği et suyuna batırdıktan sonra kendisine vereceğim kişidir.” diye cevap verdi. (Yuhanna 13:26). Pişmiş ekmek enzimli ekmektir, çünkü sadece enzimli ekmek sünger gibidir ve sıvıyı emer, mayasız ekmek ise taş gibidir ve emiciliği yoktur.
Ve Mesih’in mayasız ekmek aldığını varsayarsak, O’nun Kilisesi Yahudilerden farklılığını göstermek için baştan beri enzimli (mayalı) ekmek kullandı, sadece bazı tarikatçılar ilk milenyumda mayasız ekmek kullandı.
”Gençlik Arayışları – I ci cilt (s:213-216) : İmanla ilgili sorunları” Kitabından tercüme edilmiştir.
Yazar: Rodos’taki Panagia Paramythia Kutsal Manastırı’ndan Archimandrite Machimos Panagiotou
