İsa Mesih’in Doğumuna (Noel’e) Mahsus ‟Katavasieˮ İlâhîleri
|
Αἱ Καταβασίαι τῶν Χριστουγέννων
|
İsa Mesih’in Doğumuna (Noel’e) Mahsus ‟Katavasieˮ İlâhîleri
|
|
ᾨδὴ α΄. Χριστὸς γεννᾶται, δοξάσατε· Χριστὸς ἐξ οὐρανῶν, ἀπαντήσατε· Χριστὸς ἐπὶ γῆς, ὑψώθητε· ᾄσατε τῷ Κυρίῳ πᾶσα ἡ γῆ καὶ ἐν εὐφροσύνῃ ἀνυμνήσατε, λαοί, ὅτι δεδόξασται. Ὁ Χριστὸς γεννιέται, δοξολογήσετε. Ο Χριστὸς ἀπὸ τὰ οὐράνια (ἔρχεται), προϋπαντῆστε τον. Ὁ Χριστὸς φάνηκε στὴ γῆ, ὑπερυψωθεῖτε. Ἂς τραγουδήσει στὸν Κύριο ὅλη ἡ γῆ, καὶ μὲ εὐφροσύνη ἀνυμνολογήσετε οἱ λαοί, διότι εἶναι δοξασμένος.
ᾨδὴ γ΄. Τῷ πρὸ τῶν αἰώνων, ἐκ Πατρὸς γεννηθέντι ἀῤῥεύστως Υἱῷ, καὶ ἐπ’ ἐσχάτων ἐκ Παρθένου, σαρκωθέντι ἀσπόρως, Χριστῷ τῷ Θεῷ βοήσωμεν· Ὁ ἀνυψώσας τὸ κέρας ἡμῶν, ἅγιος εἶ, Κύριε. Ἂς φωνάξουμε στὸν Χριστὸ τὸν Θεό, τὸν Υἱὸ ποὺ γεννήθηκε ἀναλλοιώτως (χωρίς μεταβολή τῆς Θεότητος) πρὸ τῶν αἰώνων ἀπὸ τὸν Πατέρα καὶ τελευταία σαρκώθηκε ἀπὸ τὴν Παρθένο χωρὶς σπορά: Ἅγιος εἶσαι Κύριε, ἐσὺ ποὺ ἐμεγάλυνες τὴν δύναμή μας.
ᾨδὴ δ΄. ῾Ράβδος ἐκ τῆς ῥίζης Ἰεσσαὶ καὶ ἄνθος ἐξ αὐτῆς, Χριστέ, ἐκ τῆς Παρθένου ἀνεβλάστησας· ἐξ ὄρους ὁ αἰνετός, κατασκίου δασέος, ἦλθες σαρκωθεὶς ἐξ ἀπειράνδρου, ὁ ἄϋλος καὶ Θεός· δόξα τῇ δυνάμει σου, Κύριε. Ἀνεβλάστησες Χριστὲ ἐκ τῆς Παρθένου ὡς ἄνθος τοῦ δέντρου τοῦ Ἰεσσαί· (προ)ἦλθες, ὁ ἄξιος αἰνέσεως, ἀπὸ βουνὸ κατάφυτο πυκνό, ὅταν σαρκώθηκες ἀπὸ τὴν Παρθένο, ἐσὺ ὁ ἄϋλος Θεός. Δόξα στὴ δύναμή σου, Κύριε.
ᾨδὴ ε΄. Θεὸς ὢν εἰρήνης, Πατὴρ οἰκτιρμῶν, τῆς μεγάλης Βουλῆς σου τὸν Ἄγγελον, εἰρήνην παρεχόμενον, ἀπέστειλας ἡμῖν· ὅθεν θεογνωσίας, πρὸς φῶς ὁδηγηθέντες, ἐκ νυκτὸς ὀρθρίζοντες, δοξολογοῦμέν σε, Φιλάνθρωπε. Ὄντας Θεὸς εἰρήνης, Πατέρας οἰκτιρμῶν, μᾶς ἀπέστειλες τῆς μεγάλης βουλῆς σου τὸν ἄγγελο, ὁ ὁποῖος παρέχει εἰρήνη· γι᾿ αὐτὸ ἐπειδὴ στῆς θεογνωσίας τὸ φῶς ὁδηγηθήκαμε, ἤδη ἀπὸ τὸ βαθὺ χάραμα σὲ δοξολογοῦμε φιλάνθρωπε.
ᾨδὴ ς΄. Σπλάγχνων Ἰωνᾶν, ἔμβρυον ἀπήμεσεν, ἐνάλιος θήρ, οἷον ἐδέξατο· τῇ Παρθένῳ δὲ, ἐνοικήσας ὁ Λόγος καὶ σάρκα λαβών, διελήλυθε φυλάξας ἀδιάφθορον· ἧς γὰρ οὐχ ὑπέστη ῥεύσεως, τὴν τεκοῦσαν κατέσχεν ἀπήμαντον. Τὸ θαλάσσιο θηρίο ξέρασε ἀπὸ τὰ σπλάχνα του τὸν (προφήτη) Ἰωνᾶ σὰν ἔμβρυο, ὅπως τὸν εἶχε καταπιεῖ. Τὴν δὲ Παρθένο, ἀφοῦ ἐνοίκησε σ᾿ αὐτὴν ὁ Λόγος καὶ ἐξ αὐτῆς ἔλαβε σάρκα, διαλανθάνοντας φύλαξε χωρὶς φθορά. Καὶ ἐπειδὴ ἀκριβῶς δὲν ὑπέστη ἀλλοίωση, αὐτὴν ποὺ κυοφόρησε (τὸν Λόγο) τὴν ἄφησε ἀδιάφθορη.
ᾨδὴ ζ΄. Οἱ παῖδες εὐσεβείᾳ συντραφέντες, δυσσεβοῦς προστάγματος καταφρονήσαντες, πυρὸς ἀπειλὴν οὐκ ἐπτοήθησαν, ἀλλ’ ἐν μέσῳ τῆς φλογὸς ἑστῶτες ἔψαλλον· Ὁ τῶν πατέρων Θεὸς εὐλογητὸς εἶ. Οἱ (τρεῖς) Παῖδες, ἔχοντας ἀνατραφεῖ ἀπὸ κοινοῦ μὲ εὐσέβεια, ἀφοῦ καταφρόνησαν τὸ βλάσφημο πρόσταγμα, δὲν πτοήθηκαν ἀπὸ τὴν ἀπειλὴ τῆς φωτιᾶς. Ἀλλὰ ἱστάμενοι στὸ μέσο τῆς φλόγας, ἔψαλλαν: εὐλογημένος εἶσαι ὁ Θεὸς τῶν πατέρων μας.
ᾨδὴ η΄. Θαύματος ὑπερφυοῦς ἡ δροσοβόλος, ἐξεικόνισε κάμινος τύπον· οὐ γὰρ οὓς ἐδέξατο φλέγει νέους, ὡς οὐδὲ πῦρ, τῆς θεότητος Παρθένου, ἣν ὑπέδη νηδύν. Διὸ ἀνυμνοῦντες ἀναμέλψωμεν· εὐλογείτω ἡ κτίσις πᾶσα τὸν Κύριον, καὶ ὑπερυψούτω, εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας. Φανέρωσε τὸν τύπο τοῦ ὑπερφυοῦς θαύματος (τῆς γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ) τὸ καμίνι ποὺ δροσοβολοῦσε· διότι δὲν δέχτηκε νὰ κάψει (τοὺς) νέους, ὅπως δὲν ἔκαψε ἡ φωτιὰ τῆς θεότητας τὴ κοιλιὰ τῆς Παρθένου ὅταν εἰσῆλθε σ᾿ αὐτήν. Γι᾿ αὐτό, ἀνυμνώντας ἂς τραγουδήσουμε: Ἂς εὐλογεῖ ὅλη ἡ κτίση τὸν Κύριο καὶ ἂς τὸν ἀνυψώνει σὲ ὅλους τοὺς αἰῶνες.
ᾨδὴ θ΄. Μεγάλυνον ψυχὴ μου, τὴν τιμιωτέραν, καὶ ἐνδοξοτέραν, τῶν ἄνω στρατευμάτων.
Μυστήριον ξένον, ὁρῶ καὶ παράδοξον! Οὐρανὸν τὸ σπήλαιον· θρόνον χερουβικὸν τὴν Παρθένον· τὴν φάτνην χωρίον, ἐν ᾧ ἀνεκλίθη ὁ ἀχώρητος, Χριστὸς ὁ Θεός, ὃν ἀνυμνοῦντες μεγαλύνομεν. Βλέπω ἕνα παράξενο καὶ παράδοξο μυστήριο! Τὸ σπήλαιο οὐρανό, τὴν Παρθένο θρόνο τῶν χερουβίμ, τὴ φάτνη τόπο στὸν ὁποῖο ἀναπαύθηκε ὁ ἀχώρητος, Χριστὸς ὁ Θεός, ποὺ τὸν μεγαλύνουμε ὑμνολογώντας τον.
|
1. Kasîde. Mesih doğuyor; O’nu yüceltin! Mesih göklerden iniyor; O’nu karşılayın! Mesih yeryüzünde belirdi; (dünyevîlerden semâvîlere doğru) yükselin! Ey bütün dünya, Rab’be ezgiler söyleyin,[1] ve ey halklar, sevinçle ilâhîler okuyun, çünkü O yüceldi![2]
3. Kasîde. Çağlardan önce değişmeden Peder’den doğmuş olan Oğul’a, son günlerde tohumsuz bir şekilde Bâkire’den beden almış olan Mesih Allah’a haykıralım, ‟Kutsalsın, ey gücümüzü yükselten Rabˮ.[3]
4. Kasîde. İşay’ın kütüğünden çıkmış filiz ve dalında açmış çiçek gibi,[4] ey Mesih, Bâkire’den filizlendin. Herkesçe övülen cisimsiz Allah olduğun halde geldin ve ormanın gölgelediği dağ gibi,[5] erkek bilmeyenden beden aldın. Ya Rab, gücüne hamdolsun.
5. Kasîde. Selâmet Allah’ı ve merhamet Peder’i olduğun için bizlere selâmet bağışlayanı, büyük irâdenin Habercisini gönderdin.[6] Bu yüzden Allah bilgisi rehberliğinde geceden (seherden önce) uyanarak,[7] seni yüceltiriz, ey insansever.
6. Kasîde. Deniz canavarı, daha önce yuttuğu şekilde, Yunus’u bir cenin gibi karnından kustu.[8] Kelâm ise, Bâkire’nin içinde kalıp ondan beden aldıktan sonra rahminden geçip onu bozulmaktan korudu. (Kelâm’ın) kendisi değişime uğramadığı gibi, O’nu doğurmuş olanı da zarardan korudu.[9]
7. Kasîde. Bir arada dindarlıkla yetiştirilmiş olan Gençler, Allah tanımaz (fâsık) buyruğu küçümseyerek ateş tehdîdinden korkmadılar; ancak alevlerin ortasında durup ilâhî okudular, ‟Mübâreksin, ey ataların Allah’ıˮ.[10]
8. Kasîde. Serinlik veren fırın, tabiatüstü bir mûcizenin (İsa Mesih’in doğuşunun) işâretiydi; çünkü içine aldığı gençleri yakmadı. Aynı şekilde Ulûhiyetin ateşi de, içine indiği Bâkire’nin rahmini yakmadı. Bu yüzden ilâhîler terennüm edelim, ‟Bütün yaratılış Rab’bi övsün ve bütün çağlar boyunca O’nu ziyâdesiyle yüceltsinˮ.[11]
9. Kasîde. Ey canım, yücelerdeki ordulardan daha îtibarlı ve daha izzetli olanı (Bâkire’yi) yücelt.
Anlaşılmaz ve şaşılacak bir sırrı görüyorum: Mağarayı gökyüzü, Bâkire’yi Ηeruvimli taht,[12] yemliği ise ilâhîlerle yücelttiğimiz ve hiçbir mekâna sığmayan Mesih Allah’ın yatırıldığı yer olarak (görüyorum).
|
[1] Mezmur 96:1.
[2] Mısır’dan Çıkış 15:1.
[3] 1. Samuel 2:1.
[4] Yeşaya 11:1. Yesse’nin soyundan Bâkire Meryem dünyâya gelmiş, ondan da İsa Mesih doğmuştur.
[5] Habakkuk 3:3. Eski Ahit’in Ortodoks Kilisesi’nde mûteber olan “Septuaginta” (Yetmişler’in) tercümesine göre, İlâhî yazarı burada, ‟ormanın gölgelediği dağˮ olarak Bâkire Meryem’i görmektedir. Çünkü dağdaki orman nasıl insan tarafından dikilmeden büyüyorsa, aynı şekilde Bâkire Meryem de erkek bilmeden İsa Mesih’e hâmile kalıp O’nu dünyâya getirmiştir.
[6] Yeşaya 9:6. Yetmişler’in tercümesine göre.
[7] Yeşaya 26:9. Kezâ, Yetmişler’in tercümesine göre.
[8] Yunus 1:17, 2:10. İlâhî yazarı, ‟deniz canavarıˮ olarak adlandırdığı koca balığının karnında, Peygamber Yunus’un bulunmasını, İsa Mesih’in Bâkire Meryem’in rahmine düşmesine, koca balığın Peygamber Yunus’u kusmasını ise İsa Mesih’in doğmasına benzetmektedir.
[9] İsa Mesih, Kutsal Anası’nın bekâretini bozulmadan muhâfaza etmiştir. Hristiyan îtikadına göre, Bâkire Meryem doğumdan önce, doğum esnâsında ve doğumdan sonra dâima bekâretini koruyarak, İsa Mesih’ten sonra başka doğum yapmamıştır.
[10] Bâbil’de esir olan üç dindar Yahûdi genç, Kral Nebukadnessar’ın dikmiş olduğu altın heykele tapmadılar ve Yaradan’ı inkâr etmediler. Böylece ateşte yakılma cezâsını korkusuzca hiçe sayarak kızgın fırına atıldılar ve orada Allah’a hamdettiler (Daniel 3:1-30).
[11] Azarya’nın Duâsı ve Üç Aziz Genç Adamın Ezgisi (Deuterokanonik) 1:35.
[12] 2. Krallar 19:15, 1. Târihler 13:6, Mezmur 80:1, 99:1, Yeşaya 37:16.
