Mânevî uyanıklık ve kendrini kotrol hali (nipsis).
…………….
« Manastıra gittiğimde çok dua etmeye başladım. Ama kendime dikkat etmiyordum. Biraz zaman geçtikten sonra, yolunda gitmeyen bir şeyler var dedim kendi kendime ve anladım ki nipsise, kendi kendimi sürekli kontrole ihtiyacım var. Başlangıçta, dua etmekten çok dikkat etmek gerekir. Nipsis olmadan dua bir şeye yaramaz. Sürekli nipsis hâlinde olmalıyız. İçimizden geçirdiğimiz herşeyi tek tek incelemeliyiz. Nipsise, kendi kendimizi gözetim altında tutmaya duadan ve meditasyondan daha fazla ihtiyacımız var. »
……………
Tecrübesi ve sürekli nipsis çalışması sayesinde, zihni tutkulu düşünceleri kolayca uzaklaştırıyor, iyi ve ilâhî düşüncelere çeviriyordu. İçinde, kendi ifadesiyle « iyi düşünceler üreten bir fabrika » oluşturmuştu. « İyi bir düşüncenin en katı çileden daha yararlı » olduğuna ve « düşüncelerimizin mânevî durumumuzu ortaya koyduğuna » inanıyordu. Düşüncenin geçirdiği çeşitli aşamalar konusunda şöyle diyordu; « Kendi arzuları üzerinde çalışan birisi başkalarındaki kusurları görmez. Mânevî insan herşeyi saf ve iyi görür. Başlangıçta, kınamamak (yargılamamak) için mücadele ederiz. İkinci aşamada, kınama düşüncesi yerine aklımıza iyi bir düşünce getirmeye çalışırız; ve nihayet, üçücüde her şeyi iyi yorumlarız. Alçakgönüllülük ve sevgi o zaman kendini gösterir. Ruh arındığında, artık iyi düşünceler üretmeye ihtiyacı kalmaz çünkü artık kötü düşünceler gelmez, yani eskiden mahkûm ettiklerini artık iyi görür. »
« Fikirler üşüştüğünde” derdi, “en iyi savunma yüz vermemek, onlara hiçbir değer atfetmemektir. Fikirlerle tartışmak tehlikelidir çünkü yüz avukat bir araya gelse tek bir küçük şeytanla başa çıkamaz. »
Hayalgücüne gelince, geliştirmekten kaçınmayı tavsiye ederdi. Ancak, günaha götürecek bir hayali zihnimizden uzaklaştırmak istiyorsak işte o zaman aklımıza Son Yargı, Haça Gerilme, vs. gibi kutsal görüntüler getiririz. Aksi takdirde, hayalgücünden ayartıcı yararlanacaktır.
Aynorozlu Peder İsaak’ın kaleme aldığı Kapadokyalı Aziz Paisios (1924-1994) kitabından bir alıntıdır. (Paros yayıncılık, İstanbul, 2015)
