/ Azizlerimizin hayat hikayeleri / 6 Eylül Aziz Maksim, Lemkos/Çekoslovakya Şehidi

6 Eylül Aziz Maksim, Lemkos/Çekoslovakya Şehidi

6 Eylül Aziz Maksim, Lemkos/Çekoslovakya Şehidi

Aziz Maksim, Avusturya-Macaristan İmparatorluğunda, 1888 yılında doğdu. O zamanda bütün Ortodoks Kiliseleri ele geçirilmiş ve Ortodoks usullerini uygulamasına rağmen özünde Roma Katolik Kilisesi’ne bağlı olma yolu (Adeta kuzu postu giymiş bir kurt gibi) olan ‘Unia’ya mecbur bırakılmıştı. Oradaki Rusinler’den* birçoğu neler olduğunun ve değişikliğin ne anlama geldiğinin farkında değildi; bir kesim de farkındaydı ve rahatsızdı fakat karşı karşıya oldukları durumda başka bir alternatif görmüyorlardı. Maksim’in çiftçi olan ailesi, kendilerinden büyük fedakârlık ederek ona, Krakow’daki Basilian seminerinde papazlık okuyabileceği bir eğitim sağladılar. Orada ‘Yunan-Katolik’ eğitiminin Ortodoks olmayan tabiatını fark etti ve Rusya’ya gitti. Pochaiv’deki Büyük Lavra’da keşiş adayı oldu ve onu Ortodoksluk arayışında teşvik eden Başpiskopos Anthoni (Khrapovitsky) ile tanıştı (Başpiskopos Anthoni, Rus devriminden sonra Rusya dışındaki Rus Ortodoks Kilisesi’nin ilk Metropoliti olmuştur). Rusya’da 1905 yılında ilahiyat fakültesine girdi ve 1911’de Papazlığa takdis edildi. Avusturya-Macaristan bölgesinde herhangi bir Ortodoks papazı bekleyen zorlukları ve zulümleri bilen Başpiskopos Anthoni, Maksim’e Rusya’da bir cemaat bulmayı teklif etti. Fakat Maksim, orada bulunan Rusinler topluluğu arasında Ortodoksluğa olan açlığın farkındaydı; onun köyünden birkaç insan Amerika’ya seyahat ediyor, orada Ortodoks kilisesine katılıp Ortodoks papazlara günah itirafı yapıyordu. Ona ülkesine dönüp orada bir Ortodoks cemaat kurması için yalvarıyorlardı.
Doğduğu köy olan Zhdynia’ya döndüğünde, onu cüppesi, saçı ve sakalıyla tam bir Ortodoks papaz olarak gören Polonyalı yetkililer, “Bakın, Aziz Nikolas Karpatlar’a** gelmiş!” diyerek onunla alay etmeye başladılar. Fakat Hrab yakınlarındaki insanlar ona birilerini gönderip kendi köylerinde Ortodoks cemaati kurmasını istediler. O da aynen böyle yaptı, insanların ona verdiği konutta bir ev-kilise kurdu. Neredeyse hemen, o ve cemaati rahatsız edilip zulüm görmeye başladı, önce Yunan-Katolik papazların, sonra da devletin kışkırtmalarıyla. Onun aynı zamanda evi olan Kilisesi kapatıldı, o ve cemaatinden insanlar sık-sık hapsedildi, bazen de isyana teşvik bahanesiyle yok yere suçlandılar (Rusin halk, her zaman Avusturya ve Polonya yetkilileri tarafından Rus yanlısı oldukları düşünülerek itham edilmiştir ve onlara hep şüpheyle yaklaşılmıştır).
Tüm bu işkencelere karşın, Peder Maksim’in emekleri aracılığıyla Ortodoksluğa istek dalgası bölgede hızlıca yayıldı, artık birçok Rusin kendilerini açıkça Ortodoks olarak tanımlıyordu. Devlet bölgedeki yöneticilere kendisini Ortodoks olarak tanımlayanların toplanması ve bu tanımlamanın yasaklanması için emirler gönderdi. 1913 yılında ise insanları Katolikliğe geri dönmeye zorlamakla görevli yetkili kimseler atadı.
1914 yılında Rusya ve Avusturya-Macaristan arasında savaş çıktı. Kanıt eksikliğine karşın Peder Maksim Rus yanlısı politika aktiviteleriyle ilişkisi olmakla suçlandı oysa o “Benim tek politiğim İncil’dir.” diyordu, fakat buna rağmen tutuklandı ve öldürüldü, Papa takvimine göre 6 Eylül’de, Kilise Takvimi’ne göre ise 24 Ağustos’ta. Herhangi bir Kilise cenazesinden mahrum edilmişti, bu nedenle babası onu kendi elleriyle gömdü.
Birinci Cihan Harbine müteakip olarak, Polonya Cumhuriyeti’nde Ortodoksluk yasal hale geldi ve Peder Maksim’in onuruna, doğduğu yer olan Zhdynia’daki mezarı başında bir heykel dikildi. 1994 yılında ise, Polonya Ortodoks Kilisesi, Maksim’i resmen Aziz olarak onurlandırdı. (1914) (Aslında 24 Ağustos)

*Rusinler: Doğu ve Güney Avrupa’da yaşayan Doğu Slav kökenli bir halktır. Ana dilleri Rusincedir. Slovakya, Polonya, Macaristan, Çek Cumhuriyeti, Sırbistan ve Hırvatistan’da azınlık olarak kabul edilmektedirler.

**Karpatlar: Karpat Dağları, Doğu Avrupa’da bir dağ silsilesidir.

Ingilizceden Türkçeye çeviren Vasilis Gelbal

Kaynak : http://www.abbamoses.com/months/september.html

6 Eylül Aziz Maksim, Lemkos/Çekoslovakya Şehidi