/ Azizlerimizin hayat hikayeleri / 11 Kasım Studios Manastırı (İmrahor – Emir Ahır Cami)

11 Kasım Studios Manastırı (İmrahor – Emir Ahır Cami)

ManastiriM

 Yedikule İmam Aşir Sokak’taki Studios (İmrahor, Emir Ahır Cami) Manastırı İstanbul’un görülebilen en eski dini yapısıdır.
Üç nefli ve galerili Ayios İoannes (Vaftizci Yahya) Kilisesi 454 – 463 yılları arasında tamamlanmıştır. İkonoklast Dönemin etkisiyle 754 yılında kapatılan ve keşişleri sürgüne gönderilen manastırın, 787 yılındaki 7. Ekümenik toplantısında temsil edilmesi tüm baskılara rağmen işlevini ve gücünü koruduğunu göstermektedir. Theodoros’un 798 – 826 arasındaki başrahipliği döneminde, manastır her anlamda Hıristiyan dünyasının göz kamaştıran merkezi olmuştur. Aynı zamanda, büyümesine paralel olarak manastırdaki rahip sayısı 700 ulaşmıştır. İmparator VI. Konstantin’in metresi ile evlenmesini onaylamayan ve tasvir kırıcılığına sert muhalefet yapan Başrahip Theodoros 802 – 811 arasında sürgüne gönderilmiştir. Sürgüne gönderilen diğer rahiplerle birlikte 812 yılında dönen Başrahip Theodoros’un, 815 yılında ikona taşıyan rahiplerin sessiz yürüyüşüne destek olması ikinci kez sürgüne gönderilmesinin en önemli nedenidir. Sürgüne gönderildiği Akritas Manastırı’nda 826 yılında vefat eden Theodoros, Büyükada’ya gömülmüştür. İkonoklast Dönem sonrasında Theodoros’un cenazesi Büyükada’dan getirilerek, Studios Manastırı’na 844 yılında gömülmüştür. 1041 – 1042’de İmparator V. Mikhail’in manastıra sığınması gözüne halk tarafından mil çekilmesini engellememiştir. İmparatorlardan I. İsaakios 1057 – 1059 ve VII. Dukas 1078 yılında tahttan ayrılmalarının ardından manastıra kapanmışlardır. 10. yüzyılda manastıra getirilen Vaftizci Yahya’nın başı, Latin işgali sırasında manastırdan çalınan en önemli kutsal emanetlerden biridir. Haçlı yıkımının ardından 1293 yılında İmparator II. Konstantin Palaiologos tarafından yenilenen manastır, 14. ve 15. yüzyıllar içinde gücünü korumuş ve kopya edilen birçok kitap özellikle Rusya’ya gönderilmiştir. Bizans sarayında misafir olan Sultan Beyazıt’ın oğlu Kasım, 1417 yılındaki veba salgınında ölmesinden sonra manastıra gömülmüştür. Şehzade Kasım’ın ölümünden hemen önce Hıristiyan olduğu bazı kaynaklarda yazılmıştır. Kilise 1486 içinde camiye çevrilerek İmrahor İlyas Bey (Emir Ahır) adını almıştır. Ayrıca İmrahor İlyas Bey, camiye vakıf olarak Langa’da hamam ve dükkânlar yaptırmıştır. 1782 Samatya yangınının hasarını Sultan III. Selim’in harem hazinedarlarından Nazperver Kadın 1804 – 1805’te tamir ettirmiştir. 1894 depreminde hasar gören, 1908 yılında çatısı çöken manastır, 1920 yangınından sonra terk edilmiştir. Vakıf olan Langa’daki hamam 1923 yılında yıktırılmıştır. Manastır ise Topkapı Sarayı içindeki yapılar için 15. yüzyıl boyunca taş ocağı olarak kullanıldığından yok olmuştur. Manastır hakkındaki ilk bilimsel çalışmalar 1908 – 1909 yıllarında, A. Pancenko idaresinde Rus Arkeoloji Enstitüsü tarafından yürütülmüştür. Manastırda korunan ve çevirileri yapılan birçok kitap ve belge Rönesansın bilimsel temellerini oluşturmak için kullanılacaktır. İlahi söyleme Studios manastırında geliştiği gibi Ortodoks kilisesinin günümüzdeki çok sayıdaki ilahisi, Başrahip Theodoros ve kardeşi Selanik Piskoposu Josephos tarafından bestelenmiştir. Gece ve gündüz devamlı olarak ayin yapmaları nedeni ile manastırdaki keşişlere Uykusuzlar (akometoi) ismi verilmiştir. Bizans imparatorlarının Altınkapı’yı geçtikten sonra karşılanma törenlerinin düzenlendiği yer Studios Manastırı’dır. Manastır yakınına MS 463 yılında yaptırılan 24 granit sütunlu sarnıç, 26 x 19 m ölçülerindedir. Sarnıcın 0.57 m çaplı sütunlarının arasındaki mesafe 3.9 – 3.45 m.dir. Duvar kalınlığı 1.6 m olan sarnıcın, tonozları 1894 depreminde çökmüştür. Sarnıç yakınındaki ayazma 5.2 x 7.45 m boyutlarındadır ve imalathane olarak kullanılmaktadır.

 Kaynak: http://www.byzantiumistanbul.com/detay.asp?detayid=366

11 Kasım Studios Manastırı (İmrahor – Emir Ahır Cami)